6 Mart 2015 Cuma

Kim haklı?




Karikatürde ilk başta çocuk haklıymış gibi gözüküyor. Temkinli ve şüpheci bir göz için ise bu acele verilmiş bir karar. Enteresan bir epistemolojik bir problem.

Hocanın iddiasının gerekçesi sağlam, beş duyuya dayanıyor, görüyor. Hocanın yanıldığını iddia edenler, ya hocanın yanlış gördüğünü ya da gördüğünü yanlış yorumladığını ispat etmeli. Hocanın yanıldığını ispat için sekiz çocuktan birinin farklı bir nedenle havalandığını ispat etmek yeterli. Ya da havalanmamış çocuğun aslında yeteneksiz olmadığını.

Peki ya bütün sınıfı havaya kaldırdığını düşünen öğrenci?  Öğrenci de arkadaşlarının havalandığını görüyor. Buna ek olarak onları havalandırmak için bir şeyler yaptığının farkında. Öğrencinin problemi her ne yapıyorsa çocukların onunla havalandığını ispatlamaktır. Belki rüya görüyordur, öyle sanıyordur. Yaptığı bir şeyin onları havaladırdığını sanıyordur. Bunu, yaptığı şey her neyse onu yapmayarak denemeye tabii tutabilir. Çocuklar yer düşerse onları havalandıranın kendisi olduğuna inanabilir. Ya da çocuklardan birinin, havalanmak için hiç bir şey yapmadığını itiraf ederse bu kuvvetli bir ispat olur. Yine de burada itiraf eden çocuğun başka bir nedenden dolayı havaladığını iddia eden biri her zaman çıkabilir. Her halükarda sağ duyuya aykırı bir şeyi ispat zordur. Doğaya aykırı bir eylem söz konusuysa bu eylemi yapan için bile, yaptığının bir hayal olmadığını ispat için bir şahite muhtaçtır.





Hiç yorum yok: